Επίκαιρο και συγκλονιστικό το ντοκιμαντέρ «Καλάβρυτα - Ανθρωποι και σκιές» του Ηλία Γιαννακάκη, που είδαμε στο 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης, και το οποίο δίκαια κέρδισε το βραβείο της Διεθνούς Κριτικής (FIPRESCI). Πρόκειται βέβαια για τη σφαγή -εκτέλεση σε αντίποινα, όπως την παρουσίασαν οι Γερμανοί ναζί δολοφόνοι- στις 13 του Δεκέμβρη του 1943 όλων των αρρένων κατοίκων, από 14 χρόνων και άνω, της αρκαδικής αυτής κωμόπολης, καθώς και το κάψιμο ολόκληρης της πόλης -οι ναζί εκτέλεσαν συνολικά 667 άτομα και έκαψαν 1.000 σπίτια.

Ο υπότιτλος «Ανθρωποι και σκιές» ρίχνει φως και στον τρόπο με τον οποίο ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ αντιμετώπισε το θέμα του. Υστερα από μια παρουσίαση, μέσα από ένα ενδιαφέρον υλικό, της πόλης και της ιστορίας της (τη συμμετοχή της στον απελευθερωτικό πόλεμο του '21, το ρόλο του οδοντωτού σιδηρόδρομου, αλλά και την προπολεμική κοσμική και τουριστική ζωή της πόλης) και τις λιγοστές που έχουν διασωθεί σπαραχτικές εικόνες των μανάδων στην επέτειο της σφαγής το 1945, ο σκηνοθέτης εστιάζει το ενδιαφέρον του στους επιζήσαντες, βασικά τα παιδιά που στην περίοδο της σφαγής ήταν κάτω των 14 χρόνων, που μιλούν για τις φριχτές μνήμες ενός παρελθόντος που τους στοιχειώνει. Ανθρωποι-σκιές που, 70 χρόνια μετά, διερωτώνται για όσα τους συνέβησαν, άνθρωποι που δεν μπορούν να ξεχάσουν τις θηριωδίες των ναζί αλλά και τους φριχτούς θανάτους των δικών τους -γονιών, αδερφών, συγγενών.

Τοιχογραφία από το προϊστορικό Ακρωτήρι

Στις αρχές Μαρτίου εμφανίστηκαν μια σειρά  άρθρα στον ελληνικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, με τίτλους όπως «Διαψεύδεται η δενδροχρονολόγηση για την έκρηξη της Θήρας» και υπότιτλους όπως «Νέα μελέτη επιβεβαιώνει την παραδοσιακή άποψη ότι το ηφαίστειο εξερράγη στη διάρκεια του 16ου αιώνα π.Χ.» (βλέπε π.χ. Το Βήμα, 7.3.2014). Τα κείμενα αυτά αναπαράγουν στην ουσία τη δημοσίευση του ιστότοπου του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Ερευνών Δασών και Χιονιού με αντίστοιχο τίτλο («Οι δακτύλιοι δέντρων της Σαντορίνης υποστηρίζουν την παραδοσιακή χρονολόγηση της ηφαιστειακής έκρηξης»).

ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ

Ένα τηλεσκόπιο μελέτης της κοσμικής ακτινοβολίας μικροκυμάτων, το BICEP (Background Imaging of Cosmic Extragalactic Polarization), το οποίο βρίσκεται στο Νότιο Πόλο και αποτελεί αμερικανο-ευρωπαϊκή επιστημονική συνεργασία, ανακάλυψε βαρυτικά κύματα στο σύμπαν, που προέρχονται από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του.

Το γεγονός, που αποτελεί επιστέγασμα πολυετών ερευνητικών προσπαθειών, θεωρείται κοσμοϊστορικής σημασίας για τη Φυσική και την Κοσμολογία, καθώς ρίχνει περισσότερο φως στο μυστήριο της βαρύτητας και στις απαρχές δημιουργίας του σύμπαντος κατά την «Μεγάλη Έκρηξη» - ενώ παρεμπιπτόντως, για μια ακόμη φορά, επιβεβαιώνει τη Γενική Θεωρία Σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Η σχετική ανακοίνωση από επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον Τζον Κόβακς, έγινε σε συνέντευξη Τύπου στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, σύμφωνα με το BBC, το "Science" και το "Nature" και ήλθε να επιβεβαιώσει τις φήμες που κυκλοφορούσαν τις τελευταίες μέρες.

Πολλά και σημαντικά ευρήματα απέδωσαν οι ανασκαφικές εργασίες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στη Μακεδονία κατά το 2013, όπως επιβεβαίωσαν οι επιστημονικές ανακοινώσεις των επικεφαλής καθηγητών - ανασκαφέων στο σχετικό ετήσιο Συνέδριο που οργάνωσε το ΑΠΘ.

Ιδιαιτέρως εντυπωσιακό εύρημα είναι ο μήκους 497 μέτρων και ύψους 3 μέτρων χτιστός ταφικός περίβολος στη θέση Καστά, στην αρχαία Αμφίπολη, γεγονός που ενίσχυσε την άποψη των αρχαιολόγων ότι πρόκειται για τον τάφο της Ρωξάνης, γυναίκας του Μ. Αλεξάνδρου και του γιου του Αλέξανδρου Δ'. Η υπεύθυνη της ανασκαφής, Κατερίνα Περιστέρη, επισήμανε ότι το σωζόμενο πάνω σε μεγάλο μαρμάρινο βάθρο γλυπτό του Λέοντος της Αμφίπολης υποδεικνύει την ύπαρξη στην περιοχή σημαντικών αρχαιοτήτων.

Σε έξι σημαντικά πανεπιστήμια των ΗΠΑ θα παρουσιαστεί το αναστηλωτικό πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη στα μνημεία της Ακρόπολης –και ιδίως η καινοτομική και διεθνώς πρωτοποριακή τεχνική καθαρισμού τής επιφάνειας των μαρμάρων με λέιζερ.

Οι παρουσιάσεις θα γίνουν από το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΗΔΛ-ΙΤΕ) και την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ), στο πλαίσιο του προγράμματος πανεπιστημιακών διαλέξεων του Ιδρύματος Ωνάση (University Seminars Program).

Σε αυτό το πλαίσιο, θα πραγματοποιηθεί ένας κύκλος έξι διαλέξεων (με τίτλο «The Acropolis Restoration Project and the Laser Application»), από τις 24 Μαρτίου έως τις 4 Απριλίου, σε σχετικά τμήματα (Ιστορίας Τέχνης, Αρχαιολογίας, Αρχιτεκτονικής και Συντήρησης Έργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων), στα πανεπιστήμια Κολούμπια, Γιέιλ, Πενσιλβάνια, Βοστόνης, Ντελάγουερ και Στόνι Μπρουκ.